نمای ساختمان‌ها؛ حقوق شهروندی یا حقوق مدیران شهری؟!
نمای ساختمان ها از آنجایی که در شهرها و در معرض دید عموم مردم قرار می گیرد، جزو حقوق شهروندی محسوب می شود.
پایگاه خبری تحلیلی استاد نیوز؛ نمای ساختمان ها از آنجایی که در شهرها و در معرض دید عموم مردم قرار می گیرد، جزو حقوق شهروندی محسوب می شود.
بر اساس این گزارش نمای ساختمان ها از دو بعد شامل زیبایی‌شناسی و همچنین ایمنی ساختمان‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. جنبه زیبایی‌شناسی نما جزو حق عموم مردم است و هر کسی نمی‌تواند بر اساس سلایق خود نما را تهیه و یا تدوین کند. اما جنبه دوم نیز مربوط به ایمنی ساختمان‌ها است که در سال‌های اخیر آسیب های ناشی از نماهای ناپایدار باعث شده تا با تلفات بسیاری در این زمینه مواجه شویم.
از همین رو هرچند در ابتدا چنین تصور شود که مالکان می توانند به واسطه مالکیتی که نسبت به ملک و خانه خود دارند؛ رنگ و نوع مصالح به کار رفته در نمای ساختمان خود را به دلخواه خود انتخاب کنند، اما واقعیت آن است که این امر ممکن نیست.
چرا که منظر و نمای هر شهری باید با اتکا به اصول شهرسازی و فنی و مهندسی طراحی و اجرا شود و از آنجایی که ساختمان ها وقتی در کنار هم قرار می گیرند، منظر شهری را تشکیل می دهند؛ بنابراین لازم است که در این زمینه دقت های لازم اعمال شود و نهادهای ذیربط کنترل و نظارت لازم را بر نماهایی که توسط سازندگان و مالکان اجرا می شود؛ داشته باشند.
با این حال علیرغم اینکه نمای ساختمان‌ها از اصلی‌ترین عناصر ساختمان ها است، اما به عقیده صاحب نظران در مسیر توسعه شهری در طول سال‌های بعد از انقلاب، توجه کمتری به این مهم شده و به همین دلیل امروزه شهرهای کشور هویت معماری خود را از دست داده اند.
از آنجایی که در گذشته هیچ گونه نظارتی بر روی طراحی نما اعمال نمی شد؛ این موضوع موجب شده بود تا هر مالک و یا سازنده‌ای برحسب سلیقه و شرایط خود، اقدام به طراحی و اجرای نمای ساختمان کند. پیامد این موضوع این بود که منجر به بروز اغتشاش و نابسامانی در منظر و سیمای شهر تهران شده بود.
در همین راستا در سالیان گذشته، مسائل و نابسامانی پیش آمده در حوزه نمای ساختمان ها، سبب شد تا مدیریت شهری بنای تعریف سازوکار نظارت بر کیفیت طراحی و اجرای نمای ساختمان‌ها را بگذارد.
به طوری که مدیریت شهری برای جلوگیری از گسترش اغتشاشات و نابسامانی در حوزه نمای ساختمان ها، اقدام به ایجاد کمیته‌های نما کرد و اکنون چند سالی است که ساختار «کمیته‌های نما در مناطق 22 گانه شهر تهران» تشکیل شده است تا از این طریق طرح نمای تمامی ساختمان‌های در دست احداث شهر تهران در کمیته مزبور بررسی شود و در صورت لزوم این نماها اصلاح و سپس تایید شود.
بر این اساس، در حال حاضر هر نمایی که در محدوده شهر تهران ساخته می‌شود، ملزم به دریافت تأییدیه کمیته نما از منطقه مربوطه است و در صورتی که در گروه بناهای شاخص قرار بگیرد، ملزم به دریافت تأییدیه کمیته نما از اداره کل معماری و ساختمان معاونت شهرسازی و معماری است.
با این حال، انتقاداتی هم نسبت به عملکرد این کمیته های نما وجود دارد. به طوری که گفته می شود دستوری شدن ضوابط و دستورالعمل ها در بخش نما خلاقیت معماران و طراحان را از آنها سلب می کند.
بر اساس این گزارش، کارشناسان بر این باورند که هرچند کمیته‌های نما در مناطق شهرداری تهران گام های رو به جلویی برداشته‌اند، اما به دلیل عملکرد سلیقه‌ای آنطور که باید موفق نبوده اند و نتیجه موردنظر از ایجاد کمیته‌های نما حاصل نشده است. چرا که باید در نظر داشت نما نمی‌تواند دستوری باشد و به دلیل آنکه ذات معماری با خلاقیت همراه است، بنابراین نباید با تعیین چارچوب‌ها و ضوابط و دستورالعمل های خشک آن را محدود کرد.
از سو ی دیگر مسئولان شورای شهر تهران با ابراز نگرانی از دورزدن حقوق عمومی در کمیته های نمای مناطق شهرداری تهران، بر این باورند که بعضا در کمیته های نما نظراتی با رویکرد درآمدزایی عنوان می شود که با اصول شهرسازی منطبق نیست و این امر عاملی شده که ذی‌نفعان اعتمادی به خروجی کمیته های نما نداشته باشند.
