بیژن و منیژه، داستانی برای همه نسل ها/ انس با شاهنامه دلیل ساخت دو اثر داستانی/ کتاب صوتی مخاطبان خوبی دارد
ابوالحسن تهامی مولف کتاب صوتی داستان بیژن و منیژه ، شاهنامه فردوسی را روایت و داستانی برای همه نسلها خواند و افزود: از کودکی با شاهنامه مانوس بودم و می خواستم که داستانهای جذاب آن را روایت کنم که در دو کتاب صوتی میسور شد. داستان بیژن و منیژه روایتی برای همه نسل هاست.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی استادنیوز، ابوالحسن تهامی در تشریح تهیه این کتاب صوتی گفت: به فردوسی بزرگ درود می‌فرستیم و او را که با رنج‌کشیدن، به غنای گنج ادب پارسی افزود می‌ستاییم. فردوسی بزرگ از رهگذر افسانه‌ها و حماسه‌های تاریخی شاهنامه، یادگاری از کوشش‌های اجتماعی، دانشی، فرهنگی و آرمان‌های یک ملت بزرگ پارسی‌گوی را برای فرزندانش به میراث گذاشت. از یک‌هزار سال پیش، چند صد نسل از ایرانیان با داستانهای این کتاب بالیده، به آنها نازیده و امروز این میراث به ما رسیده است. ما هم باید در نگهداری و بزرگداشت آن بکوشیم.
تهامی با ابراز خوشوقتی از انس با شاهنامه اظهار کرد: من خودم را بسیار بخت‌یار می‌دانم که اعضای خانواده‌ام با شاهنامه آشنا بودند و مرا هم از کودکی با شاهنامه آشنا کردند. پدر، عمه، عمو و مادربزرگم هر وقت فرصتی دست می‌داد داستانهای شاهنامه را برای من می‌خواندند. وقتی به سن نوجوانی رسیدم، خودم شاهنامه را ورق می‌زدم و داستان‌هایش را می‌خواندم و تا جایی که گنجایش ذهنم یاری می‌کرد، شعرهای آن را حفظ می‌کردم.
ذهن کودکی من پر بود از تصاویر رستم، دیو سپید، هفت خان، شمشیر، نیزه و کمان و زره و برگستوان و جنگ های تن به تن، جنگ های مغلوبه تاخت و تاز سپاهیان، جنگ اسب ها، تاخت سواران دو لشکر، پرواز کیکاووس به آسمان، استفاده رستم از تیر و کمان برای شکست دادن اشکبوس و اسفندیار رویین تن.... پیش از آن که بخواب روم این تصاویر در ذهنم رژه می رفتند. البته این تصاویر همه ابتکار ذهن کودکی من نبودند، تصویر رستم و دیو سپید برداشتی بودند از نقاشی سر در حمام عمومی محله مان که کلاه شاخدار و ریش دو شاخه هیکل درشت و زره پوست ببر داشتند. دیو سپید هیولایی بود شاخدار با چشم های چپ، تن برهنه سپید و خال های درشت. منشأ تصایر دیگر نقاشی کتاب های چاپ بمبئی بود. با بالیدنم، تصاویر ذهنی هم رشد کردند. در این زمان آرزو می‌کردم کارگردانی بشوم تا روزی بتوانم شکوه شاهنامه را به صورتی شگفت‌انگیز بر پرده نقره‌ای سینما بیاورم. ابهت صحنه‌هایی که آن روزها در ذهنم مرور می‌کردم، چندین برابر فیلم‌هایی مثل بن‌هور یا ده فرمان بود؛ البته من هیچ‌گاه کارگردان نشدم و مثل یک براده آهن جذب مغناطیس حوزه دوبله شدم.
تهامی عنوان کرد: در همه سال‌های زندگی، شاهنامه محبوب‌ترین کتاب من بوده است، بارها داستان رستم و سهراب را خواندم و هر بار بر مرگ دلخراش رستم اشک ریختم و از بلندی کلام فردوسی به شگفتی فرو رفتم. سال‌های سال آرزو می‌کردم داستانهای شاهنامه را به صورت یک بازی شنیداری ضبط کنم و با افزودن موسیقی و جلوه‌های صوتی، به صورتی درآورم که وقتی به آن گوش می‌کنید گویا به تماشای یک فیلم بزرگ نشسته‌اید. تولید این بازی شنیداری برخلاف تولید فیلم، میلیون‌ها دلار هزینه ندارد و متن شاهنامه را به صورتی آسان در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد. شما می‌توانید در سفر، درون اتومبیل و قطار یا هنگام پیاده‌روی به آن گوش کنید.
ابوالحسن تهامی با اشاره به همکاری عوامل حرفه ای در تهیه این اثر گفت: بیژن و منیژه دومین داستان شاهنامه است که من و همکاران هنرمندم در عرصه دوبله به صورت بازی شنیداری اجرا کردیم. اثر صوتی قبلی یعنی رستم و سهراب با اقبال گرم و پرشور مخاطبان در سراسر کشور و حتی ایرانیان خارج از کشور روبه‌رو شد و همه همکارانم را خوشحال کرد. روایت صوتی بیژن و منیژه هم مثل رستم و سهراب دو بخش دارد. در بخش شنیداری، شما داستان بیژن و منیژه را به صورت نمایش با موسیقی پرابهت و جلوه صوتی سینمایی گوش می‌کنید؛ در بخش نوشتاری هم با یک نمایشنامه مواجه هستید که در ضمیمه آن، معنای تمام واژگان دشوار آمده است. ساختار این داستان‌ها به گونه‌ای است که برگرداندن آنها از روایی به نمایشی را آسان کرده است.
وی با اشاره به اجرای این اثر گفت: ساختار این دو داستان به گونه ای که برگردان آن ها را از صورت روایی به صورت نمایشی بسیار آسان می کند. بیژن و منیژه افزون بر این که از سرافرازی، شجاعت، حسادت و توطئه خشم و بیداد سخن دارد، قصه عشق هم هست. و عشق قصه همۀ نسل ها و همۀ آدم ها ست. این داستان صحنه های کوتاه و متنوع دارد. کسان قصه دو تا دو تا با هم گفت و گو، جدل چاره اندیشی و نبرد می کنند. به سیر و سفر در دنیای عشق می روند و البته چوبش را هم می خورندک بیت ها با مصرع های فردوسی خیلی آسان می توانند به جای گفت و گو در دهان کسان بازی جان بگیرند.
برای نمایشی کردن این قصه تا توانستم وقت گذاشتم. نوشتم و مرور کردم، خط زدم و از نو نوشتم و برای اینکه اجرای کامل قصه به نود دقیقه نزدیک بشود چندی از صحنه ها را کوتاه یا حذف کردم.
اما چون این کار به تمامیت قصه لطمه میزد به دنبال چیزی گشتم تا جاهای حذفی ها را پر کند و صحنه های کوتاه شده را بهم ربط دهد. با افزودن به نقش بانوی فردوسی این مشکل من حل شد تا فردوسی در آغاز این داستان به همسرش اشاره می کند که در شب تیره و تار از دفتر پهلوی داستانی را برای او می خواند و از او میی خواهد که آن داستان را به شعر پارسی برگرداند. در بیژن و منیژه شاهنامه نقش این بانو در همان آغاز داستان به پایان می رسد اما در بیژن و منیژه شنیداری ما نقش این بانو تا پایان داستان ادامه دارد. بانوی فردوسی به نثر صحبت می کند با این فرض که بانو دارد داستان را به پهلوی برای فردوسی می خواند تا استاد آن را به شعر پارسی برگرداند. با این تمیهد ازفون بر اینکه صدایی لطیف تر جای جای داستان به گوش می رسد یک جمله کوتاه به نثر جای نکات حذف شده را پر می کند و صحنه ها را به هم ربط می دهد. در آغاز بازی هم برای برقرار کردن شالوۀ داستان در ذهن شنونده چند کلام نثر به گوش می رسد. مثل تک جمله هایی که فردوسی با همسرش رد و بدل می کند. یا چند کلامی که گیو و کیخسرو در دربار به نثر بر زبان می آورند.
دوبلور پیشکسوت کشور با اشاره به اجرای احساسی این اثر بیان کرد: بیژن و منیژه، افزون بر این که از شجاعت، سرافرازی، حسادت، توطئه، خشم بیداد و ... سخن دارد، قصه عشق هم هست و قصه عشق قصه هر روز و همه نسلها و همه آدم‌ها است. این داستان صحنه‌های کوتاه و متنوعی دارد. شخصیت‌های قصه دو به دو با هم گفتگو، چاره‌اندیشی و نبرد می‌کنند. به سیر و سفر در دنیای عشق می‌روند و البته چوبش را هم می‌خورند.
آلبوم صوتی بیژن و منیژه پس از آلبوم رستم و سهراب که در سال ۱۳۹۶ منتشر شد، دومین روایت شنیداری از داستان های شاهنامه فردوسی است که توسط جمعی شامل صداپیشگان پیشکسوت و جوان به همت نشر نو و زیر نظر ابوالحسن تهامی تولید شده است. در آلبوم بیژن و منیژه، ابوالحسن تهامی در نقش راوی (حکیم ابوالقاسم فردوسی)، نگین کیانفر (بانوی فردوسی)، میثم نیکنام (گیو)، منوچهر والی‌زاده (کیخسرو پادشاه ایران)، سعید شیخ‌زاده (بیژن)، تورج مهرزادیان(گرگین پهلوان سپاه ایران)، آشا محرابی ( منیژه)، محمود قنبری (افراسیاب)، میرطاهر مظلومی (گرسیوز)، ژرژ پطرسی (پیران ویسه) و چنگیز جلیلوند به جای شخصیت رستم صداپیشگی و ایفای نقش کرده‌اند. موسیقی متن این اثر گزیده‌هایی از سمفونی بیژن و منیژه ساخته حسین دهلوی است که به صورت رایگان از سوی خانواده استاد دهلوی در اختیار تهیه‌کنندگان این آلبوم صوتی قرار گرفته است. ضمن این که ابوالحسن تهامی علاوه بر تنظیم داستان برای اجرا، تهیه‌کننده و کارگردان آلبوم بیژن و منیژه نیز هست. جلوه‌های ویژه صوتی و صداآمیزی نیز توسط حسین مطمئن‌زاده در استودیو کوالیما انجام گرفته است.
