حجت الاسلام والمسلمین پیروزمند در گفتگو با استادنیوز:
روش تحقیق تکاملی جریان بخشی به اراده الهی و معارف اسلامی را ممکن می‌کند
اگر بتوانیم نگرش توحیدی را بر تحلیل واقعیت وارد کنیم، امکان آن فراهم می شود که منطق توحیدی را در شناخت واقعیت وارد کنیم؛نتیجه اینکه نظریه‌پردازی‌هایمان مبتنی بر نگرش الهی می‌شود.
به گزارش گروه حوزه و دانشگاه پایگاه خبری تحلیلی استادنیوز، معرفت انسان به هستی و منشأ علوم همواره سوال، بحث و مناقشه اصحاب معرفت و علم بوده است تا جایی که عده‌ای به صورت واضح قائل به علم سکولار هستند و معتقدند که دین نباید در علم دخالت کند و حتی دستیابی به علم دینی را تمنای محال می‌دانند اما عده‌ای دیگر اساسا شکل‌گیری علم بدون مبنای اعتقادی مشخص ناممکن می‌دانند حتی علوم سکولار را، این بخش معتقدند که علم برخاسته از نگرش و منطق دینی متفاوت از علم نشأت گرفته از منطق غیردینی و غیرالهی است.
در این زمینه با حجت الاسلام و المسلمین عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم قم و صاحب نظریه مبانی و روش تحقیق تکاملی در علوم انسانی- اسلامی» و مولف کتاب نظریه در همین زمینه به گفتگو پرداخته‌ایم که مشروح آن در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.
تحقق الگوی ایرانی- اسلامی پیشرفت منوط به تحقق علوم انسانی اسلامی است
حجت الاسلام و المسلمین پیروزمند در ابتدا گفت : روش‌های تحقیق موجود، مبتنی بر مبانی هستند و اگر این مبانی بازخوانی شود، ما شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه خواهیم بود. آنچه که در کتاب بنده آمده است، حاصل چندین سال فعالیتی است که در فرهنگستان علوم اسلامی صورت گرفته است.
وی افزود: بنده دراین کتاب در مورد سه موضوع سخن گفته‌ام؛ ۱- فلسفه روش تحقیق ۲- کلیات اجمالی روش تحقیق ۳- به کارگیری روش تحقیق اجرایی شده در قالب یک نمونه. تغییر در سبک زندگی مبتنی بر به دست آمدن الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت است و این الگو هم مبتنی بر به دست آوردن علوم انسانی اسلامی است که این موضوع احتیاج به تحول دارد. با نگاهی به این زنجیره معلوم می‌شود که ما چه راه طولانی‌ای داریم که باید به سمت آن حرکت کنیم.
ورود منطق توحیدی به شناخت منوط به ورود نگرش توحیدی بر تحلیل واقعیت است
عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی گفت: در بخش اول که مربوط به فلسفه روش تحقیق است دو موضوع را متذکر شدم؛ یک اینکه تحلیل واقعیت یک واقعیت اجتماعی است که به نظر می‌آید زیربنای تحول علمی است و اگر بتوانیم نگرش توحیدی را بر تحلیل واقعیت وارد کنیم، امکان آن فراهم می‌شود که منطق توحیدی را در شناخت واقعیت وارد کنیم.
پیروزمند تاکید کرد: نتیجه اینکه نظریه‌پردازی‌هایمان مبتنی بر نگرش الهی می‌شود. یعنی اسلامیت را نه فقط در مبانی بلکه باید در منطق محاسبه و سنجش تحت تأثیر نگرش توحیدی قرار دهیم که این خود یک دستاورد علمی است.
عالم و معلوم باید در نظام ولایت تبیین شوند
پیروزمند گفت: در قدم دوم نتیجه تأثیر تحلیل واقعیت در معرفت‌شناسی مطرح شده و بنده بیان کردم که شناخت، ضلع سومی هم دارد که بستر و منشأ معرفت است. هم عالم و هم معلوم باید در نظام ولایت تبیین شوند و تحت تأثیراین نظام مورد بررسی قرار بگیرند.
عضو هیأت علمی فرهنگستان علوم قم تصریح کرد: براساس این نگاه معرفت شناسانه وارد حوزه معرفت‌شناسی شدیم و یک مدل سه شاخه‌ای را تعریف کردیم و سه مابه ازای روش‌شناختی برای عالم و معلوم و معرفت‌شناسی قرار دادیم و به صورت مقایسه‌ای روش‌شناسی توانستیم الگویی برای روش‌شناسی تعریف کنیم.
جبرگرایان، اختیارگرایان و... در حوزه معرفت شناختی
وی افزود: در حوزه معرفت‌شناسی دو گونه نگاه وجود دارد؛ نگاه اول نگاه جبرگرایان است که تأثیر اراده را صفر می‌داند و نگاه دوم نگاه اختیارگرایان یا تفسیری‌ها که واقعیت را تحت اختیار انسان تعریف می‌کنند. در میان این دو گروه هم گروه‌هایی هم وجود دارند و نظریاتی را مطرح می‌کنند.
مجموعه روش‌ها در سه گروه قابل تفکیک‌اند؛ گروه اول روش‌های انتزاعی که قدرت تجزیه موضوعات از هم را دارند، گروه دوم روش‌های مجموعه‌نگر یا سیستمی که قدرت مطالعه نسبت به متغیرها را دارند.
روش تحقیق تکاملی امکان جریان بخشی به اراده الهی و معارف اسلامی در نظریه‌پردازی‌های علوم اجتماعی را فراهم می‌کند
پیروزمند در پایان تاکید کرد : علاوه بر اینکه ما به این دو روش احتیاج داریم اما این دو روش کافی نیستند و به روش دیگری تحت عنوان روش تحقیق تکاملی نیاز داریم. این روش تحقیق قدرت ملاحظه عوامل و جریان دادن جهت الهی در چینش مجموعه را به ما می‌دهد. دغدغه اصلی این روش تحقیق امکان جریان بخشی اراده الهی، آموزه‌ها و معارف اسلامی در نظریه‌پردازی‌های علوم اجتماعی است. در حال حاضر ما خلاء چنین روشی را داریم و باید روی آن کار کنیم.
