خانه سیاسی بین الملل اقتصادی اجتماعی حوزه و دانشگاه علم و فناوری فرهنگ و هنر ورزشی یادداشت
 
«ایمان» و «امید» نرم‌افزار امام(ره) برای ایجاد ۳ تحول بزرگ       انقلاب به رهبری امام به الگویی برای آزادی خواهان جهان تبدیل شد       «کشف الاسرار» نشان دهنده اراده امام برای تشکیل حکومت اسلامی است       تشکیل ائتلاف مشترک نیروی دریایی ایران با کشورهای منطقه       آماده آموزش پروتکل‌های مرزی به مرزبانان افغانستانی هستیم       افزایش شمار جان‌باختگان تصادف قطار در هند به ۲۸۸ نفر       AFC مچ فدراسیون فوتبال را گرفت/ جریمه میلیاردی برای مجوز حرفه‌ای!       چه کسی لوله‌های گازِ «نورداستریم» را منفجر کرد؟       بازتاب قهرمانی پرسپولیس در سایت AFC/ تاجگذاری در فصل باشکوه       معماری شگرف حرم رضوی را بشناسید       آزمایشگاه ارزیابی خدمات هوش مصنوعی تا پایان سال راه‌اندازی می شود       آژانس بین‌المللی انرژی اتمی:ایران ۲ موضوع پادمانی را حل و فصل کرد       سلوک و مجاهدت شهدا با شیوه‌های خلاقانه و جذاب به نسل جوان منتقل شود       شرط افزایش ۲۰ درصدی یارانه‌ها       معلمان بر اساس وظایفشان رتبه بندی نشده بودند/ جذب سالانه یازده هزار معلم پرورشی        گسترش روابط ایران و عمان به نفع هر دو کشور است       حمایت کم‌نظیر رهبری نقطه عطفی در دوره ۴ ساله مجلس یازدهم محسوب می‌شود/ مهار تورم، رشد تولید، تصویب برنامه هفتم و نهایی کردن طرح‌ها و لوایح؛ اولویت سال پایانی مجلس       مردانی: اساتید دانشگاه فرهنگیان جهادگر تبیین هستند/ دانشگاه فرهنگیان باید محور تحول باشد       ابلاغ مشوق‌های فرزندآوری در ۹۰ محور/ راه‌اندازی مرکز درمان ناباروری را در بیمارستان نجمیه       راهکار سازمان سنجش به جای قطع اینترنت برای امنیت کنکور/ تشریح آزمون های هوشمند سال آینده      
 
آخرین اخبار  


اساتید و دانشگاه  


معرفی آثار اساتید  


 

1398/01/24 2:38:01 AM

در نشست (علم دینی، امکان‌ها و چالش‌ها مطرح شد؛)

علم دینی به معنای کنار گذاشتن تجربه نیست/رسوخ الحاد از علوم طبیعی به علوم انسانی 

مهدی گلشنی استاد و نظریه‌پرداز فلسفه علم گفت: علم دینی یعنی جهان بینی دینی بر علم حاکم باشد نه اینکه تجربه و آزمایش کنار گذاشته شود.

علم دینی به معنای کنار گذاشتن تجربه نیست/رسوخ الحاد از علوم طبیعی به علوم انسانی


گروه حوزه و دانشگاه خبرگزاری استادنیوز، پنجمین پیش نشست همایش نظریه علم اسلامی و کاربست آن در نظام آموزش و پرورش، با همت پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی قم با عنوان (علم دینی، امکان‌ها و چالش ها( پنج‌شنبه 22 فروردین ماه با حضور استادان برجسته حوزه و دانشگاه برگزار شد.
علم دینی علمی است که جهان‌بینی دینی بر آن حاکم است

در ابتدا مهدی گلشنی استاد فلسفه علم و عضو بازنشسته هیأت علمی دانشگاه شریف گفت: در دوره ۶۰۰ ساله تمدن اسلامی صحبت از علم دینی و غیر دینی نبود چرا که علم‌شان عین دین‌شان بود و چتری دینی بر علم‌شان سایه افکنده بود که نوشته‌های ابن سینا و ابن هیثم و دیگر دانشمندان شاهد بر این قضیه است.

وی افزود: در غرب و در قرون وسطی و حتی عصر جدید هم همین تفکر حاکم بود و امثال نیوتن کار علمی خود را کاری الهی می‌دانستند. نیوتن در کتاب مکانیک خود نوشت امیدوارم این کتاب زمینه قرب الهی شود.

فلسفه تجربه‌گرا و موفقیت علوم تجربی فلسفه و متافیزیک را از حوزه علم دور کردند

وی در ادامه به دو عامل که باعث تغییر این رویکرد شد اشاره کرد؛ عامل اول تغییر این رویکرد رواج فلسفه‌های تجربه‌گرا بود که با لاک شروع شد، او می‌گفت فقط آنچه ریشه حسی دارد وجود دارد. هیوم و آگوست کنت هم شأنی برای متافیزیک قائل نبودند. در همان دوره داروین هم همه چیز را به فیزیک و حس تقلیل داد. در واقع در آن دوره مکاتب تجربه‌گرا همدیگر را تقویت می‌کردند.

گلشنی تاکید کرد: عامل دوم موفقیت چشم‌گیر و تخصص‌گرایی علوم تجربی بود که فلسفه را تحتالشعاع قرار داد و فلسفه با محیط‌های علمی خداحافظی کرد، در کلاس‌های فیزیک نمی‌شد اسم فلسفه و متافیزیک را آورد!

از نیمه دوم قرن بیستم غرب متوجه اشتباه خود در حوزه علم شد

گلشنی خاطرنشان کرد: اما غرب از نیمه دوم قرن بیستم تغییر کرد و همزمان جهان اسلام هم تغییراتی در رویکرد خودش به علم تجربی داشت. می‌توانیم بگوییم مرحوم ابوالاعلی مودودی در این قضیه پیشتاز بود و در عین حال که به لحاظ قوت تحلیل فلسفی و علمی خیلی بالا نبود اما متوجه برخی اشکالات در علوم تجربی شد از جمله اینکه مفروضات فلسفی و متافیزیکی در جمع‌بندی‌های فیزیکی اثر می‌گذارد بلکه حاکم است و مفروضات متافیزیکی است که فرضیه‌ها را متعین می‌کند.سسمانه علیدادی۱۳:۳۵علم دینی علمی است که جهان‌بینی دینی بر آن حاکم باشد. ما حتی یک فرضیه علمی یا فیزیکی نداریم که پیش‌فرض متافیزیکی نداشته باشد. امروزه بسیاری در مورد علم با ما هم عقیده هستند. امروزه فیزیکدانان معتقد بسیاری داریم و ما باید از این اشتراکات و اتفاق نظرها برای دفع شبهات استفاده کنیم.

علوم طبیعی بر علوم انسانی تاثیرات فراوانی نهاده است

این استاد فلسفه علم تصریح کرد: در واقع علوم تجربی دچار فراروی‌های فراوان شده است، یافته‌های علوم طبیعی تأثیرات فراوان بر فلسفه و علوم انسانی غرب گذاشته است که باید متوجه این فراروی‌ها باشیم. فضای علوم انسانی با علوم تجربی خیلی فرق دارد بنابراین مفروضات متافیزیکی در علوم انسانی و علوم شناختی تأثیر بیشتری دارد. اینکه ما انسان را یک موجود فیزیکی بدانیم یا موجودی دارای روح مفروضاتمان خیلی متفاوت خواهد بود و به نتایج متفاوتی هم در علوم انسانی می‌رسیم.

تقریر درستی از علم دینی نداریم

در ادامه حجت الاسلام واعظی با بیان این که علم دینی با سوء تفاهم‌هایی در جامعه ما روبرو شده است، گفت: بسیاری از مخالفت‌ها به این برمی‌گردد که ما تقریر درست از علم دینی نداریم و گاهی اوقات دفاع بد و تقریر نادرست از علم دینی باعث مقابله می‌شود. تقریر دکتر گلشنی، تقریری معقول و منطقی و قابل دفاع از علم دینی است. علم دینی یعنی ما فقط در چارچوب جهان‌بینی اسلامی می‌توانیم فر روی‌های تجربی را صورت بدهیم.

علم دینی به معنای کنار گذاشتن تجربه نیست/نباید به اخبارگری در حوزه دانش آلوده شویم

واعظی ادامه داد : فروکاهش علم دینی به علوم اسلامی یکی از عوامل ایجاد سوء تفاهم است و برخی وقتی دعوت به علم دینی می‌کنند دعوت آنها فروکاستن علوم طبیعی و تجربی به علوم نقلی است. برخی می‌گویند تجربه را کنار بگذاریم و آنگونه که در فقه به منابع نقلی دین مراجعه و گزاره‌های دینی حوزه فقه را اجتهاد می‌کنیم باید برای استخراج کیهان‌شناسی، جهان‌شناسی و دیگر علوم طبیعی به سراغ کتاب و سنت برویم، که به نوعی رواج اخباری‌گری در حوزه دانش است.سسمانه علیدادی۱۳:۳۵این استاد حوزه با اشاره به دو رویکرد کلانِ موجود در طرح علم دینی گفت: یک رویکرد این است که ما با طرح بحث علم دینی به دنبال پی ریزی یک هویت محتوایی نوینی در حوزه علم باشیم. در واقع ما در تولید علم براساس متافیزیک خاص پارادایم خاصی را اتخاذ می‌کنیم و براساس پارادایم روش‌شناسی خاصی را اتخاذ می‌کنیم و براساس آن روش خاصی را برای تولید علم اتخاذ می‌کنیم. بر اساس این نگاه به تولید علم بگوییم علم موجود یک هویت دارد و ما که می‌گوئیم علم دینی می‌خواهیم یک روش و هویت جدیدی برای علم تعریف کنیم که من در حوزه علوم تجربی این رویکرد را قبول ندارم.

علم دینی یعنی از افقی بالاتر به تجربه و تکاپوی علمی بنگریم

وی افزود: رویکرد دیگر این است که تقابلی بین علم و دین نیست و می‌توان علم‌ورز بود و در عین حال متدین هم بود و جدایی و تقابلی وجود ندارد . فراروی‌های نامعقول و نادرست و سوء استفاده‌هایی از علم برای داوری‌های نسبت به هستی را کنار بگذاریم. روا نیست که با اتکا به تجربه، استنتاج‌های الحادی نسبت به هستی داشته باشیم.

در واقع علم دینی یعنی از یک موضع استعلایی و از یک افق بالاتر به تکاپوهای علمی و فراروی‌های از تجربه نگاه کنیم و ایجاباً نشان دهیم که می‌توان بر اساس جهان بینی اسلامی نگاه کلان به هستی را با نگاه علمی سازگار کرد و می‌شود مقابل زیاده روی‌های علم تجربی را گرفت.
واعظی خاطر نشان کرد: در حوزه علوم طبیعی نیازمند جدی گرفتن علم دینی هستیم به خاطر سو استفاده‌هایی که از عرصه علم برای رواج الحاد می‌شود و به همین دلیل ما رشته فلسفه فیزیک را در دانشگاه باقرالعلوم (ع) پایه‌ریزی کردیم تا دانش پژوه حوزوی داشته باشیم که حوزه مبانی فیزیک را بشناسند و بتوانند به مقابله با آن بپردازند.

کارکردهای متنوع و متفاوت علم دینی در علوم انسانی و علوم طبیعی

رئیس دفتر تبلیغات در ادامه خاطرنشان کرد: فضای علوم انسانی متفاوت از علوم طبیعی است زیرا علوم انسانی به شدت ایدئولوژیک و متأثر از مبانی متافیزیکی و مبانی انسان شناختی و ارزش شناختی و هستی شناختی است و اینها در محتوای نظریه‌ها نقش دارد و حضور مستقیم انواع محتوای متافیزیکی را در شکل‌دهی نظریه علمی شاهد هستیم.

وی ادامه داد: بنابراین در علوم انسانی دعوت به علم دینی متفاوت از دعوت به علم دینی در علوم طبیعی می‌باشد و کارکردهای متنوع‌تری را از علم دینی انتظار داریم. در علوم انسانی وقتی می‌گوئیم علوم انسانی دینی، این عنوان طیفی از کارکردها را به دنبال می‌آورد و علوم انسانی گاهی توصیفی و گاهی تبیینی و گاهی هنجاری و گاهی نیمه بنیادی و توسعه‌ای است و در این چهار دسته نقش دین یکسان نیست، جاهایی کم رنگ است و یک جاهای نقش دین پر رنگ است. اگر به دنبال جامعه سازی اسلامی و بازسازی تمدن اسلامی هستیم، چون تمدن به شدت با عرصه زندگی درگیر است و عرصه زندگی شامل اقتصاد، سیاست و … می‌شود، علوم انسانی اسلامی ضرورت پیدا می‌کند.

کار دین جهت دهی به برنامه‌های علمی و کاربست دانش است

واعظی در پایان گفت: این که برخی می‌گویند علوم موجود، همه مبتنی بر کفر است و باید آن را به دریا ریخت و از نو به صورت اجتهادی به سراغ علوم برویم انتظار نابجا از دین است و ما نباید علوم تجربی و تجربه را کنار بگذاریم بلکه انتظار ما از دین باید جهت دهی به برنامه‌های علمی و کاربست دانش در جامعه باشد.
انتهای خبر///

 


 

 
یادداشت  


گفتگو  

اتصال راه‌آهن ایران به سوریه تحول قابل توجهی را در حوزه صادرات و واردات هر دو کشور رقم خواهد زد

اتصال راه‌آهن ایران به سوریه تحول قابل توجهی را در حوزه صادرات و واردات هر دو کشور رقم خواهد زد

استکبار جهانی بیهوده دلخوش کرده که می‌تواند علیه نظام جمهوری اسلامی کاری کند

 استکبار جهانی بیهوده دلخوش کرده که می‌تواند علیه نظام جمهوری اسلامی کاری کند

ائتلاف همبستگی در خارج از کشور، طرح موساد و سیا علیه ایران است

ائتلاف همبستگی در خارج از کشور، طرح موساد و سیا علیه ایران است

همدلی قوا موجب حکمرانی مطلوب می‌شود

همدلی قوا موجب حکمرانی مطلوب می‌شود

آژانس صرفاً یک ابزار سیاسی برای اعمال فشار بر ایران است

آژانس صرفاً یک ابزار سیاسی برای اعمال فشار بر ایران است

دولت باید به سمت سیاست گذاری در امر خودرو برود

دولت باید به سمت سیاست گذاری در امر خودرو برود

استیصال رژیم صهیونیستی در مقابل فلسطینیان / ‏‬ مقاومت آنها را دچار سردرگمی و بلا تکلیفی کرده است

استیصال رژیم صهیونیستی در مقابل فلسطینیان / ‏‬ مقاومت آنها را دچار سردرگمی و بلا تکلیفی کرده است


گزارش  


جراید  



 
www.ostandnews.ir   تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به خبرگزاری استاد نیوز است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است . پایگاه خبری تحلیلی استاد نیوز