دانشمندان ایرانی در کنار سایر اعضای کمیته چاقی مجله معتبر علمی «لنست» پژوهش‌هایی را در زمینه درک جدیدی از عوامل اساسی هدایت‌کننده چاقی انجام دادند که نتایج آن در گزارشی منتشر شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی استادنیوز؛ باقر لاریجانی، رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران و نائب رئیس کمیته ملی بیماری‌های غیرواگیر که عضو کمیسیون جهانی لنست است با بیان اینکه مجله بین المللی لنست با همکاری ۴۰ دانشمند از سراسر جهان یک کمیته تحقیقاتی برای بررسی عوامل اساسی هدایت کننده چاقی در جهان راه اندازی کرده گفت، اخیرا گزارشی ۶۴ صفحه‌ای از این کمیته منتشر شده است.
وی ادامه داد، این گزارش پدیده افزایش شیوع چاقی را از منظری نوین مورد بررسی قراد داده و نتیجه گیری نموده است که سه معضل جهانی چاقی، سوء تغذیه و گرمایش کره زمین علل و زمینه‌ای مشترک دارند و برای کاهش شیوع چاقی لازم است با این عوامل زمینه مشترک مقابله کرد.
لاریجانی افزود: این گزارش بیان می‌کند که که با اصلاح زیرساخت‌های مختلف از قبیل عوامل اجتماعی و فردی کشورهای مختلف و ساختار‌های جهانی میتوان به شکل موثری از روند فزاینده رشد چاقی، سوء تغذیه، و تولید گاز‌های گلخانه‌ای جلوگیری کرد.
لاریجانی که از اعضای کمیسیون جهانی لنست است، با اشاره به گزارش این کمیسیون گفت: برای مقابله با چاقی، سو تغذیه و تغییرات آب و هوایی لازم است سیاست مداران و مسوولان کشورهای مختلف با موضعی قاطع مقابل سیاست‌ها و فعالیت‌های سودجویانه ساختار‌های تجاری قدرتمند که فعالیت‌های آنها باعث ایجاد و تشدید این سه همه گیری جهانی می‌شوند ایستادگی کنند و سازوکار‌های موجود را تغییر دهند. این سازمان‌های تجاری که اکثر آنها چند ملیتی هستند از طرق مختلف همچون تولید و توزیع مواد غذایی نا مناسب که از یک سو باعث چاقی و کاهش دریافت مواد مغذی می‌شوند و از سوی دیگر به واسطه تولید گاز‌های گلخانه‌ای باعث به آسیب به سلامت عمومی و محیط زیست می‌گردند سلامت مردم و زمین را تهدید می‌کنند.
وی افزود: این گزارش سوء تغذیه در تمام اشکال آن (چاقی و سوء دریافت مواد مغذی) را از بزرگترین علل مرگ و میر در جهان می‌داند و بحث می‌کند که عوامل زمینه ساز چاقی و سوء تغذیه از طرق مختلف باعث تغییرات اقلیمی نگران کننده‌ای شده اند.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه در برهه‌های مختلف سیاستگذاری‌هایی در سطح مجامع بین المللی برای مقابله با چاقی شده، گفت: این سیاست‌ها با شکست مواجه بوده و در گزارش لنست راهکار‌هایی برای مقابله با این شکست‌ها و اجرای موفق سیاست‌ها ذکر شده است.
وی با بیان اینکه در طول دو دهه گذشته، چاقی، سوتغذیه و تغییرات آب و هوایی هر یک به صورت جداگانه مورد توجه قرار گرفته اند افزود: عدم تمایل سیاستگذاران برای اجرای سیاست‌های موجود، وجود تعارض قوی منافع تجاری برخی گروه‌ها و از سویی عدم تمایل کافی افکار عمومی و جامعه مدنی برای ایجاد تغییرات موثر در این زمینه از عوامل اصلی شکست در سیاست‌های تدوین شده در این زمینه هستند.
لاریجانی از نظرات پروفسور بوید سوئینبرن استاد تغذیه و بهداشت جهانی دانشگاه اوکلند نیوزلند و نایب رییس کمیسیون چاقی لنست یاد کرد و گفت: طبق نظر ایشان نگاه‌ها به دو معضل سو تغذیه و چاقی تا کنون به صورت دو قطب متضاد که در یکی کالری بیش از حد کم و در دیگری کالری بیش از حد زیاد دریافت می‌شود بوده است. این در حالیست که تأثیر سیستم‌های تولید، توزیع، و مصرف غذایی ناسالم و ناکافی در ایجاد هر دو معضل به شدت پررنگ بوده که میتوان عامل آنرا سلطه جهانی یک اقتصاد سیاسی صرفا متمرکز بر بهره اقتصادی بدون توجه به پیامد‌های سلامت دانست.
وی ادامه داد: تغییرات اقلیمی نیز تحت تاثیر همین پدیده سودآوری و قدرت جهانی قرار تشدید شده اند که نتیجه آن آسیب‌های زیست محیطی جدی است به واسطه سیستم‌های تولید مواد غذایی، حمل و نقل شهری و بین شهری، و طراحی شهری و استفاده بهینه از زمین ایجاد می‌شوند.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: بررسی زمینه‌های مشترک این سه پدیده جهانی به عنوان" همه گیری مرتبط جهانی "برای دولت‌ها این امکان را فراهم می‌نماید که عوامل زمینه ساز چاقی را معلوم نمایند و راه حل‌های اساسی برای پایان دادن به ده‌ها سال شکست در سیاست گذاری علیه چاقی ارائه کنند.
وی افزود: کمیسیون لنست به عنوان یک راه حل موثر برای حل این سه معضل، بررسی علل زمینه‌ای مشترک این سه پدیده فراگیر جهانی چاقی، سوتغذیه و تغییرات آب و هوایی تعریف می‌کند که همگی از طریق عوامل زمینه ساز و راه حل‌های مشترک به هم ارتباط دارند.
عضو کمیسیون جهانی لنست گفت: عوامل زمینه ساز همه گیری مرتبط چاقی شامل روش‌های سنتی کشاورزی، سیستم‌های حمل و نقل نامناسب، طراحی شهری و کاربری زمین هستند که هر یک به نوبه خود تحت تاثیر سیاست‌ها و انگیزه‌های اقتصادی قرار دارند که باعث افزایش مصرف و نابرابری در بهره گیری از منابع می‌شود.
لاریجانی گفت: در میان اقدامات توصیه شده، این کمیسیون خواستار تشکیل یک کنوانسیون کنترل سیستم‌های غذایی، مشابه کنوانسیون‌های جهانی برای کنترل تنباکو و تغییرات اقلیمی، است تا بتوان از طریق یک ساز و کار مشخص مانع نفوذ صنایع غذایی در سیاست گذاری و بسیج عمومی برای ایجاد سیستم‌های غذایی سالم، عادلانه و پایدار شده است.
وی ادامه داد: بر اساس گزارش کمیسیون چاقی لنست، انگیزه‌های اقتصادی باید باز طراحی شوند و ۵ تریلیون یورو از سهم یارانه‌های دولتی برای سوخت فسیلی و فعالیت‌های کشاورزی بزرگ مقیاس در سطح جهانی باید به سمت فعالیت‌های پایدار، سالم و سازگار با محیط زیست هدایت شود.
عضو کمیسیون جهانی لنست تاکید کرد: این گزارش مشخص کرده است که وجود کودکانی که در عین پر وزنی از سو تغذیه رنج می‌برند در برخی از کشور‌ها یک هشداردهنده مهم است که به شدت تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی تشدید می‌شود.
وی با اشاره به نقش مردم در کنترل چاقی اظهار داشت: در این گزارش آمده است مقابله با پدیده جهانی نیاز به بازنگری فوری در نحوه خوردن، زندگی کردن، مصرف و حرکت انسان‌ها دارد و تحقق آن ملزم به ایجاد تغییرات زیادی در جنبه‌های زندگی افراد در جوامع است. به طوری که الگو‌های کسب و کار مرتبط باید پایدار و سلامت محور شوند تا بتوانیم به چالش‌های آینده در این زمینه پاسخ دهیم.
لاریجانی گفت: راه اندازی و تشکیل کمیته چاقی لنست با همکاری فدراسیون جهانی چاقی تحت هدایت تعدادی از دانشمندان برجسته‌ی دانشگاه اوکلند و دانشگاه جورج واشنگتن آغاز شد. تشکیل این کمیته آغازی برای راه اندازی یک سری از رویداد‌های جهانی بود.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران تنها کشور منطقه است که عضو این کمیسیون می‌باشد گفت: آقای دکتر طوطی از محققین پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این کمیته مشارکت داشتند.
*بیش از ۲ میلیارد بزرگسال و کودک در سراسر جهان از اضافه وزن و چاقی رنج می‌برند
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به گزارشی که توسط کمیسیون چاقی مجله لنست منتشر شده و ایران نیز جزو ۱۴ کشوری بوده که در تدوین این گزارش نقش داشته گفت: فعالیت ناکافی جهارمین علت مرگ و میر در دنیا است و لازم است مردم برای زندگی سالم و تحرک بیشتر تشویق شوند.
باقر لاریجانی رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو اصلی کمیسیون چاقی لنست با بیان اینکه هیچ کشوری در دنیا تاکنون موفق نشده است روند افزایشی اپیدمی چاقی را متوقف کند افزود: متاسفانه معضل چاقی که به یک همه گیری جهانی تبدیل شده است به شکل قابل توجهی ناشی از جدی ناشی سیاست‌های سودجویانه شرکت‌های چند ملیتی است که در سراسر بدون هیچگونه محدودیت و نظارتی فعالیت می‌کنند.
وی با بیان اینکه این همه گیری مرتبط جهانی در واقع در نتیجه در کنار هم قرار گرفتن و رخداد همزمان بیماری‌های فراگیر به وجود می‌آید افزودند: بر هم کنش و سه مشکل چاقی، سو تغذیه و تغییرات آب و هوایی باعث ایجاد شرایطی بحرانی شده است که سلامت انسان، محیط زیست و سیاره ما را به صورت جدی تهدید می‌کند.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: چاقی و سوء تغذیه بزرگترین علت مرگ زودرس هستند و تحقیقات ما نشان داده اند که بیش از ۲ میلیارد بزرگسال و کودک در سراسر جهان از مشکلات ناشی از اضافه وزن و چاقی همزمان با دریافت ناکافی مواد مغذی رنج می‌برند.
وی ادامه داد: تشویق مردم به پیش گرفتن سبک زندگی پر تحرک میتوانند به شکل موثری از اثرات سوء فعالیت فیزیکی ناکافی که چهارمین عمل خطر مرگ و میر در دنیاست جلوگیری کنند.
عضو کمیسیون جهانی لنست افزود: بر اساس تحقیقات سازمان ملل در سال ۲۰۱۷، شیوع سوء تغذیه برای به شکل نگران کننده‌ای در جهان افزایش یافته است. بر اساس این این گزارش دو میلیارد نفر در دنیا از کمبودریز مغذی و بیش از ۸۱۵ میلیون نفر از سو تغذیه مزمن رنج می‌برند.
لاریجانی افزود: بر اساس گزارش منتشر شده کمیسیون چاقی لنست افزایش بی رویه روند گرمایش زمین و تغییرات آب و هوایی ناشی از آن میتواند به حیات بیش از ۲۵۰ هزار انسان در سال را به مخاطره بیندازد.
وی در ادامه اشاره نمود که برا ساس تحقیقات انجام شده در این کمیسیون، سوء تغذیه به تنهایی میتواند باعث افزایش بیش از ۵۰۰ هزار مرگ و میر افراد بالغ را در سال ۲۰۵۰ بشود.
رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به گزارش منتشر شده در این مجله افزود: گزارش کمیسیون چاقی لنست نشان می‌دهد که یک راه حل موثر در این موضوع این است که دولت ها، شرکت‌ها و سیاست گزاران برای حل مشکلات مربوط به چاقی و سوء تغذیه عامل تاثیر گذار بر تغییرات آب و هوایی را نیز در کنار این دو عامل بررسی کنند. این سه معضل جهانی ریشه‌های مشترک دارند هر سه معلول انگیزه‌های سودجویانه اقتصادی، منافع تجاری شرکت‌های چند ملیتی قدرتمند و نفوذ آنها و عدم آگاهی و منفعل ماندن مردم مقابل این تصمیم‌ها هستند.
لاریجانی افزود: راه حل‌هایی که به یکی از این معضل‌ها کمک کند قطعا میتوانند در رفع دیگری نیز کارساز باشد. به عنوان مثال، اگر دولت‌ها در حمل و نقل عمومی بیشتری سرمایه گذاری کنند، مردم راحت‌تر و مقرون به صرفه‌تر جابجا می‌شوند و در نتیجه میتوانند وقت بیشتری برای تهیه و صرف غذای سالم داشته باشند. به علاوه، استفاده کمتر از وسایل نقلیه موتوری امکان افزایش فعالیت بدنی را فراهم خواهد نمود و به شکل موازی تولید گاز‌های گلخانه‌ای را نیز کاهش خواهد داد.
وی در ادامه برخی از توصیه‌های عملی این گزارش را که شامل سیاست‌هایی مانند کاهش یارانه‌های دولتی برای مواد غذایی ناسالم و هدایت نقدینگی به سمت توسعه کشاورزی پایدار و تولید غذا‌های سالم بر شمرد.
عضو کمیسیون جهانی لنست در ادامه یکی دیگر از پیشنهاد‌های مطرح شده توسط این کمیسیون که سرمایه گذاری ۱۰ ساله به ارزش ۷۰ میلیارد دلاری در یک صندوق جهانی غذا برای کاهش سوء تغذیه است را مطرح نمود.
لاریجانی همچنین اظهار کرد: سرمایه گذاری بیشتر در تولیدانرژی پایدار با هدف کاهش آلودگی هوا نیز میتواند مانع تغییرات آب و هوایی شود بدین معنی که افراد میتوانند در هوای تمیزتر تنفس نمایند و این موضوع خود میتواند انگیزه بیشتری برای ورزش و افزایش تحرک در شهروندان ایجاد کند.
وی در پایان اظهار کرد: اعضای کمیسیون چاقی لنست امیدوارند که انتشار گزارش این تحقیقات جهانی جامع آغازی باشد برای تعامل موثر تصمیم گیران جهت تحقق تدابیر بهتر و تشویق شرکت‌ها و سرمایه گذاران برای تولید محصولاتی که سلامتی جامعه را تضمین کنند. در غیر اینصورت سلامت انسان و کره زمین در ۵۰ سال آینده با خطرات بسیاری رو برو خواهد بود.
