خانه سیاسی بین الملل اقتصادی اجتماعی حوزه و دانشگاه علم و فناوری فرهنگ و هنر ورزشی یادداشت
 
«ایمان» و «امید» نرم‌افزار امام(ره) برای ایجاد ۳ تحول بزرگ       انقلاب به رهبری امام به الگویی برای آزادی خواهان جهان تبدیل شد       «کشف الاسرار» نشان دهنده اراده امام برای تشکیل حکومت اسلامی است       تشکیل ائتلاف مشترک نیروی دریایی ایران با کشورهای منطقه       آماده آموزش پروتکل‌های مرزی به مرزبانان افغانستانی هستیم       افزایش شمار جان‌باختگان تصادف قطار در هند به ۲۸۸ نفر       AFC مچ فدراسیون فوتبال را گرفت/ جریمه میلیاردی برای مجوز حرفه‌ای!       چه کسی لوله‌های گازِ «نورداستریم» را منفجر کرد؟       بازتاب قهرمانی پرسپولیس در سایت AFC/ تاجگذاری در فصل باشکوه       معماری شگرف حرم رضوی را بشناسید       آزمایشگاه ارزیابی خدمات هوش مصنوعی تا پایان سال راه‌اندازی می شود       آژانس بین‌المللی انرژی اتمی:ایران ۲ موضوع پادمانی را حل و فصل کرد       سلوک و مجاهدت شهدا با شیوه‌های خلاقانه و جذاب به نسل جوان منتقل شود       شرط افزایش ۲۰ درصدی یارانه‌ها       معلمان بر اساس وظایفشان رتبه بندی نشده بودند/ جذب سالانه یازده هزار معلم پرورشی        گسترش روابط ایران و عمان به نفع هر دو کشور است       حمایت کم‌نظیر رهبری نقطه عطفی در دوره ۴ ساله مجلس یازدهم محسوب می‌شود/ مهار تورم، رشد تولید، تصویب برنامه هفتم و نهایی کردن طرح‌ها و لوایح؛ اولویت سال پایانی مجلس       مردانی: اساتید دانشگاه فرهنگیان جهادگر تبیین هستند/ دانشگاه فرهنگیان باید محور تحول باشد       ابلاغ مشوق‌های فرزندآوری در ۹۰ محور/ راه‌اندازی مرکز درمان ناباروری را در بیمارستان نجمیه       راهکار سازمان سنجش به جای قطع اینترنت برای امنیت کنکور/ تشریح آزمون های هوشمند سال آینده      
 
آخرین اخبار  


اساتید و دانشگاه  


معرفی آثار اساتید  


 

1398/05/19 4:00:03 AM

نمایش رادیویی خاطره ساز است 

محمدمهاجر نویسنده و گوینده رادیو در با استناد با اشاره به سیرتحولات رادیو گفت: نمایش رادیویی با قدمتی بیش از شصست سال، در دلهای مردم جا دارد و در طول سالها برای مردم خاطره ساز بوده است.

نمایش رادیویی خاطره ساز  است


به گزارش پایگاه خبری تحلیلی استادنیوز، نمایش رادیویی در طول شصت سال گذشته با تحولات و فراز و فرودهای بسیاری همراه بوده که بخشی از آن در کتاب «سیری در نمایش رادیو» تالیف محمدمهاجر به رشته تحریر درآمده است.

مهاجر با تقدیر از اساتید پیشکسوت رادیو گفت: می خواهم یادی کنم از دوستان از دست رفته: رامین فرزاد و خسرو فرخزادی و صدرالدین شجره و پرویز بهرام. و ادای دین کنم به بزرگانی که در رادیو  و دوران طلایی نمایش رادیویی هستند: خانم ژاله علو، خانم توران مهرزاد و ثریا قاسمی و شمسی فضل اللهی، مهین نثری. مهدی علیمحمدی، فریدون اسماعیلی و سیروس ابراهیم زاده، بهزاد فراهانی که این ها در دوران طلایی رادیویی در دهۀ 40 و 50 باعث حیثیت نمایش رادیو شدند و مخاطبان بسیاری را برای رادیو جذب کردند و آن دورانی که این رسانه تنها رسانۀ جذاب بود زندگی مخاطبان را رنگین می کردند.

مهاجر با استناد بر پیشینه نمایش رادیویی بیان داشت:  ساعت 7 بعداز ظهر چهارشنبه 4اردیبهشت 1319 رادیو افتتاح شد و زبان باز کرد و آن زمان برنامه ها به صورت زنده پخش می شد. تا دهۀ 30 که نوار آمد و در میدان ارگ برنامه ها ضبط شد، خبری از نمایش نبود و برنامه ها بیشتر گفتار بود در مورد مسائل خانواگی، تاریخی، ادبیات، اقتصاد و سیاست. ولی در سال 1321 اولین بار در خردادماه در کنداکتور برنامه های رادیو می بینیم که چیزی به نام تئاتر رادیویی شروع می شود و به همت بزرگمرد عرصۀ سیاست و هنر و دانش جناب سیدعلی خان نصر هر شب ساعت 50/20 دقیقه به مدت 40دقیقه برنامه نمایشی پخش می شد که همانطور که آقای ابراهیم زاده فرمودند، آقای نصر تئاترهایی که در تهران روی صحنه بود را می آوردند در رادیو اجرا می کردند.

وی در ادامه افزود: بعد از کودتای 1332 نصرت الله معینیان به رادیو آمد و نمایش صورت جدی به خود گرفت و اولین کسی که نمایش را به صورت سریالی در رادیو ایجاد کرد عزیز الله حاتمی بودند و تهیه کنندگان آن نمایش ها که از سال 35 شروع شد، آقای پاشا سمیعی بودند. اولین نمایش هم که نوارش موجود است، برای سال 37 است. این معرفی در مجلۀ رادیو ایران آمده که می گوید: «هر شب ساعت 22 پس از برنامه موسیقی یک داستان سریال شبیه به نمایش نامه به مدت یک ربع یا بیست دقیقه اجرا می شود». و بعد سال 36 که رادیو ایران تأسیس شد چون فرستندۀ صد کیلو واتی آمد و صدای رادیو به تمام ایران رسید، این نمایش ها بیشتر گسترش پیدا کرد. اوایل 6 شب قصه شب پخش می شد که بعد شد 5 شب. روزهای جمعه «افسانه آدینه» پخش می شد که به صورت مسابقه هم بود که خانم فروزنده اربابی، ایرج گرگین، محمد سلطانی، آذر پژوهش، پرویز بهادر، قدسی رهبری و ... بودند.

وی با بازخوانی نمایشهای پرمخاطب رادیویی گفت: یکی دیگر از نمایش هایی که در رادیو خیلی شنونده پیدا کرد «جانی دالر» بود که آن را آقای جلال نعمت اللهی می نوشتند. که در آن پرویز بهرام، پرویز بهادر و حیدر صارمی بازی می کردند. تئاتر برنامه دوم هم از اوایل 1340 بود. ساعت 5 بعد از ظهر روزهای جمعه پخش می شد. من از شنونده های آن بودم و تئاتر های سه ساعته ای بود که آنقدر نمایش مخاطب را جذب می کرد که آدم نمی توانست از رادیو جدا شود. از بس زیبا و پر از فکر و اندیشه بود این تئاتر ها. اولین نمایش سریالی به نام «عشق و جنگ» بود که 1335 پخش شد و در جایی گفتند آقای حاتمی که نامش «دختر آفتاب» بوده است.

مهاجر با بازخوانی یادوخاطره اساتید هنر نمایش رادیویی گفت: آقای عزیز الله حاتمی چقدر برای داستان شب و نمایش ها زحمت می کشیدند. می گفتند که من بیست سال وقت صرف کردم تا داستان شب را راه بیندازم. غریب به دویست جلد کتاب منبع این داستان ها بود. دایرة المعارف ادبیات جهان در بیست جلد و 15 هزار صفحه؛ دایرة المعارف دانش؛ کلیۀ آثار شکسپیر و مولیر و ... یک سلسله کتاب به زبان فرانسوی، اپراهای معروف، داستان های بومی یونانی و اغلب رمان های معروف. یعنی بینید یک نمایش نامه نویس چه پشتوانۀ فرهنگی داشته و برای همین اینقدر برای شنونده ها جذاب بوده است. ایشان معتقد بودند که هر داستان شب سی ساعت کار مداوم می خواهد و اگر نوشتن داستان خیلی مشکل است ولی به صورت رادیویی نوشتن چندین مرتبه مشکل تر است. آقای صادق بهرامی هم که از اولین کارگردان های رادیو هستند در جایی می گویند: «مدیر داستان شب من بودم و  به پرویز عدل پیشنهاد  کردم که چنین قصه ای را راه بیندازیم». که البته به نظرم همان آقای حاتمی باید بنیانگذار این برنامه باشند. آقای صادق بهرامی معتقدند که: «تئاتر باید در روشن کردن فکر و ذهن مردم پیش رود و اگر چنین نباشد به عقیدۀ من کار نمایش کار ناپسندی است. من در کارم از مردم ایده می گیرم و ابا نداشتم به قهوه خانه و مسجد و بازار و جاهای دیگر بروم و به گفت و گوی مردم گوش کنم و به روحیاتشان پی ببرم». آقای بهرامی می گویند: «من برای داستان شب از علی تابش، هوشنگ سارنگ استفاده می کردم».

وی افزود: آقای هوشنگ سارنگ که بزرگمرد تئاتر و رادیو بود و صدای استثنایی داشت می گفت: «اینطور نمایش را ضبط می کردیم: اول نمایشنامه را در منزل می خواندیم، بعد تمرین می کردیم، بعد کارگردان هنرپیشه ها را راهنمایی  می کرد و یکبار نمایش را از اول تا آخر ضبط تمرینی می کردیم، بعد نوار را می شنیدیم، موارد لازم را اصلاح می کردیم و بعد برای ضبط نهایی می رفتیم». یعنی یک پروسۀ طولانی و بسیار جدی برای نمایش رادیو در نظر  می گرفتند که خانم دیهیم معتقد بودند که اینقدر داستان شب جذاب بود که به فامیل ها شب ها می گفتیم کجا می روید؟ می گفتند می رویم سر پل هم شام می خوریم هم داستان شب را گوش می دهیم.

وی در ادامه افزود: خب بیشتر امروز از بازیگران صحبت شد و فکر می کنم ما دینی داریم به تهیه کنند گان داستان شب: پاشا سمیعی رئیس رادیو و فریبرز امیر ابراهیمی، مهدی شرفی و علی اصغر طاهری، مظفر مقدم و عبدالحسین فهیم و .... مظفر مقدم سال ها تئاتر برنامۀ دوم را تهیه می کرد. از نویسندگان بزرگ ما مصطفی جنتی عطایی است. با اشاره به این نام ها می خواهم بگویم چقدر داستان شب در آن زمان اهمیت و ارزش داشت و کسانی که این مهم را به عهده داشتند چه آدم های متفکر و با ارزشی بودند. ایشان می گوید که من سال ها در انگلستان پیش خانم مسنی شکسپیر می خواندم و در کلاس های آزاد شش ماه دورۀ تئاتر دیدم. سال 37 به رادیو آمدم و نمایش ها را ترجمه کردم. آقای عزیز الله حاتمی بیشتر از متون اسطوره ای یونان و روم استفاده می کردند یا منابع تاریخی، ولی من داستان هایی را می خواندم و تنظیم رادیویی می کردم که دربارۀ مسائل روز بود. من 1210نمایشنامه سی دقیقه ای ترجمه و تنظیم کردم.

مهاجر با بازروایی از هنرمندان تئاترگفت: دیگر نویسنده احمد بهبهانی است. ایشان معتقد بودکه با صدای رامین فرزاد موتور نوشتن من روشن می شد. اصلا صدای او انگیزۀ نوشتن من بود قبل از اینکه آن ها را ببینم با صدای آن ها زندگی می کردم، نویسندگان دورۀ قبل از من یعنی دورۀ اول عزیز الله حاتمی، سیروس آموزگار،  احمد سروش، محمد مجلسی و هم دوره ای های من پوران فرخزاد، ماه منیر مینوی، مصطفی جنتی عطایی، سبکتکین سالور که تاریخ نویس بودند و ایشان معتقد بود که نویسندگی کار مشکلی است اما نویسندگی برای رادیو فوق العاده مشکل تر. ما باید ده ها اثر را می خواندیم تا یکی از آن ها را که با فرهنگ ما سازگار تر بود را انتخاب کنیم. که البته نامش را اقتباس می گذاشتند. آقای نوراحمد از نویسندگان و مترجمان خوب بودند و همینطور بیژن مفید که تئاتر برنامۀدوم را بنیانگذاری کرد. تئاتر برنامۀ دوم برای قشر تحصیل کرده بود و دانشجویان و فرهنگیان و نمایش های خارجی و بسیار سنگین بود. عامه پسند نبود در کنارش داستان شب خیلی مردمی تر بود. خانم فهمیه راستکار دربارۀ آقای بیژن مفید گفته اند: «ادبیات امریکا را می شناخت و انگلیسی می دانست و از همه مهم تر موسیقی می دانست و ریتم سرش می شد و از تمام چیزهایی که برای شنیدن لازم باشد را بلد بود، آدمی نبود که بخواهد کارهایش را با آه و ناله و جیغ و داد توأم کند. همیشه نمایشنامه خیلی نرم و راحت می گذشت. او تکنیک خارجی را وارد نمایش ایرانی کرد. نمایشنامه زیاد می خواند. دستیار «سیر طولانی روز در دل شب»، «باغ وحش شیشه ای» و ... بود». در کتاب سیری در نمایش رادیو این را مفصل تر آورده ام در گفت و گوهایی که با بزرگان یاد شده است و جلد تا سال 57 . از این سال به بعد را در جلد دو آوردم ولی همتی برای چاپ آن نشد.

وی افزود: آقای احمد فرنیا باز یکی از بازیگران خوب و تحصیل کردۀ رادیو در سال های 20 و 30 بود و می گوید دو تن فن بیان با ما در استودیو 14 کار می کردند، یکی علی اصغر گرمسیری بود و دیگری رفیع حالتی. ایشان می گوید که به هنرمندان واقعی توجه می شد. هنرمند به دو انگیزه نیاز دارد: مالی و معنوی. در گذشته بازیگران رادیو پول چندانی در ازای کارشان نمی گرفتند و بیشتر کارمند سازمان های دولتی بودند ولی از نظر روحی و معنوی به این کار عشق می ورزیدند. نیازهای روحی ما بیشتر از نیازهای مادی بود. ایشان به فن بیان اشاره می کند و خسرو فرخ زادی و اینکه در رادیو چقدر بازی مشکل است. وی معتقد است تجربه بسیار مؤثرتر از تحصیل دانشگاهی است و تخیل قوی و سرعت انتقال.

مهاجر گفت: خانم مهین نصری می گفت که بازیگر رادیو غنی ترین انسان است. هیچ کمبودی را حس نمی کند. آنچه در زندگی واقعی به ما داده نشده است در تخیل به دست می آوریم، تا به امروز هیچ فقری را احساس نکرده ام یعنی آنچه در زندگی عادی نداشته ام درون هر نمایش داشته ام. در نقش های مختلف پیدایش کردم و برای همین است که به خوشبختی رسیده ام.

وی با یادآوری خاطرات بزرگان نمایش رادیویی گفت: پرویز خطیبی یکی از نویسندگان بسیار قهار بود که تهران را خیلی خوب می شناخت. فرهنگ تهران را می دانست. آن دوران تهران پر از کوچه و پس کوچه های مختلف بود. چیزی که الان نیست و اگر فریدون مشیری زنده شود نمی دانم چطور می خواهد در آن کوچه ها شعر عاشقانه بگوید. آب کرج بود که همین نهر بولوار کشاورز است و خاکی بود و دار و درختی داشت. خانه ها حیاط و زیر زمین داشت. سر پل بود و کافه شهرداری. آقای پرویز خطیبی این دوران را خیلی دقیق می شناخت و با قلم سحاری که داشت این ها را در نمایشنامۀ ایرانی منعکس می کرد و کسانی مثل مهین دیهیم، آذر دانشی و ... به کارگردانی آقای اکبر مشکین این نمایش ها را اینقدر دقیق اجرا می کردند که آدم حس می کرد در بطن ماجراست. من خیلی دلم می خواست نسل جوان امروز آن نمایش ها را دوباره می شنید و می دید تا بداند در گذشته تهران چقدر جذاب بوده و فرهنگ زیبا و روابط انسانی چقدر در آن نمایش ها خوب جلوه گر می شده است و یادی می کردیم از تهران قدیم و امروز که یک جنگل آسفالت داریم و نویسندگان ما واقعا نمی دانند در مورد چه بنویسند. اینکه روابط چه نوعی است و زیبا و عاشقانه و نوستالوژیک نیست. و باری همین نمایشنامه های امروز ما آنقدر جذابیت برای شنونده هایمان ندارد. آنقدر این ها با نمایش های رادیویی زندگی می کردند و صداهایشان دیگران را تحت تأثیر قرار می داد که تصور نمی کردند که بازیگران ادم های عادی هستند و برای همین هم معتقد بودند که بازیگران  رادیویی نباید دیده شوند. چون این تخیل شنونده را به هم می زند. و برای همین بازیگران رادیو مهجور مانده اند علی رغم اینکه بسیار  با ارزش بودند؛ ولی با این همه باز به این کار عشق می ورزند در حالیکه در جاهای دیگر دستمزد می گیرند.
 
 انتهای خبر///
سمیرا حسن
 


 

 
یادداشت  


گفتگو  

اتصال راه‌آهن ایران به سوریه تحول قابل توجهی را در حوزه صادرات و واردات هر دو کشور رقم خواهد زد

اتصال راه‌آهن ایران به سوریه تحول قابل توجهی را در حوزه صادرات و واردات هر دو کشور رقم خواهد زد

استکبار جهانی بیهوده دلخوش کرده که می‌تواند علیه نظام جمهوری اسلامی کاری کند

 استکبار جهانی بیهوده دلخوش کرده که می‌تواند علیه نظام جمهوری اسلامی کاری کند

ائتلاف همبستگی در خارج از کشور، طرح موساد و سیا علیه ایران است

ائتلاف همبستگی در خارج از کشور، طرح موساد و سیا علیه ایران است

همدلی قوا موجب حکمرانی مطلوب می‌شود

همدلی قوا موجب حکمرانی مطلوب می‌شود

آژانس صرفاً یک ابزار سیاسی برای اعمال فشار بر ایران است

آژانس صرفاً یک ابزار سیاسی برای اعمال فشار بر ایران است

دولت باید به سمت سیاست گذاری در امر خودرو برود

دولت باید به سمت سیاست گذاری در امر خودرو برود

استیصال رژیم صهیونیستی در مقابل فلسطینیان / ‏‬ مقاومت آنها را دچار سردرگمی و بلا تکلیفی کرده است

استیصال رژیم صهیونیستی در مقابل فلسطینیان / ‏‬ مقاومت آنها را دچار سردرگمی و بلا تکلیفی کرده است


گزارش  


جراید  



 
www.ostandnews.ir   تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به خبرگزاری استاد نیوز است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است . پایگاه خبری تحلیلی استاد نیوز