پنجمین دوره انتخابات شورایاری محلات تهران در جریان است و قطار آن در کمتر از 5روز دیگر به مقصد می رسد. در این دوره از انتخابات مدل رای گیری الکترونیکی در ابعاد محلی در پایتخت به اجرا در می آید تا علاوه بر تمرینی برای انتخاباتی بزرگتر، فرایند بی شائبه ای را به نمایش بگذارد. شواهد حاکی از آن است که فرایند الکترونیکی انتخابات شورایاری از وجود حفره بزرگی رنج می برد که ظاهراً برای آن فکری نشده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی استاد نیوز؛ پنجمین دوره انتخابات شورایاری محلات تهران در جریان است و قطار آن در کمتر از 5روز دیگر به مقصد می رسد. در این دوره از انتخابات مدل رای گیری الکترونیکی در ابعاد محلی در پایتخت به اجرا در می آید تا علاوه بر تمرینی برای انتخاباتی بزرگتر، فرایند بی شائبه ای را به نمایش بگذارد. شواهد حاکی از آن است که فرایند الکترونیکی انتخابات شورایاری از وجود حفره بزرگی رنج می برد که ظاهراً برای آن فکری نشده است.
** انتخابات الکترونیکی، نگاه رو به جلو
رأی‌گیری الکترونیکی electronic voting یاe-voting شامل ابزارهای الکترونیکی است که هم برای اخذ رأی وهم شمارش آراء به کار می‌روند. این سیستم انتخاباتی به رای دهنده این امکان را می دهد تا با بالاترین ضریب امنیتی و حفاظتی، رای خود را به صورت الکترونیکی ارایه کند. رای های الکترونیکی به صورت دیجیتالی بر روی نوار، دیسکت یا کارت های هوشمند ذخیره شده و سپس به مرکز ویژه ای ارسال می شود که در آنجا فرآیند شمارش دقیق آنها آغاز می شود.
حامیان انتخابات الکترونیکی به این نکته اشاره دارند که چنین انتخاباتی می تواند هزینه های برگزاری انتخابات را کاهش داده و در عین حال مشارکت عمومی را افزایش دهد. با این حال این سیستم منتقدانی نیز دارد. به باور آنها بدون استفاده از کاغذ، باز شمارش آرای اخذ شده فرآیندی مشکل بوده و در عین حال دستکاری و تقلب در شمارش می تواند نتایج واقعی را به هم بریزد.
برگزاری انتخابات الکترونیکی در ایران برای نخستین بار در هنگامه انتخابات مجلس شورای اسلامی طرح شد که موافقین و مخالفین بسیاری داشت. مهم ترین ایرادی که نهادهای تصمیم گیر و اجرایی در مراحل مختلف طرح انتخابات الکترونیکی وارد می دانستند و آن چه در سال های اخیر باعث شده بود این طرح سرانجامی به خود نبیند، تامین امنیت، تامین نرم افزار و سخت افزار، شیوه کاربری و به طور کلی چگونگی اجرای آن بوده است.
حال پس از تجربه های کوچک و محلی در دوره های گذشته انتخابات، پنجمین دوره انتخابات شورایاری محلات تهران به صورت الکترونیکی در 1704 شعبه در سطح 352 محله تهران برگزار می شود.
**رای گیری الکترونیکی، تحقق دومکراسی شهری در بستر الکترونیک
حمید طهایی دبیر ستاد هیئت اجرایی پنجمین دوره انتخابات انجمن شورایاری‌ها در جمع اصحاب رسانه در نشست خبری پنجمین دوره انتخابات شورایاری، با تشریح نحوه رای‌دهی الکترونیکی شهروندان در انتخابات شورایاری‌ها گفت:این انتخابات در 352 محله شهر تهران به صورت الکترونیکی برگزار خواهد شد.
حمید طهایی در خصوص اخذ رای از افرادی که کارت ملی به همراه ندارند و شماره ملی خود که را به خاطر ندارند گفت: افرادی که کارت ملی ندارند می‌توانند با شناسنامه در انتخابات شورایاری‌ها شرکت کنند البته درباره افرادی که شماره ملی خود را بخاطر ندارند باید با هماهنگی ثبت احوال نحوه اخذ رای از این افراد مشخص شود.
وی در ادامه با اشاره به این که تعداد شعب در سطح شهر تهران 1704 شعبه است افزود: انتخابات شورایاری‌ها در 352 محله شهر تهران به صورت الکترونیکی برگزار خواهد شد و حدود 8100 صندوق در سطح محلات تهران مستقر خواهد بود تا اگر تعداد مراجعان بیشتر باشد صندوق‌های شعب فعال شوند.
دبیر ستاد هیئت اجرایی پنجمین دوره انتخابات انجمن شورایاری‌ها ادامه داد: کسانی که وارد شعب می‌شود کارت شناسایی خود را ارائه می‌کند و دستگاه احراز هویت که به ثبت احوال متصل است احراز هویت افراد را انجام می‌دهد در حقیقت سن افراد و این که در شعبه دیگری رای داده‌اند یا خیر و همچنین تطابق کد ملی با فرد حاضر در شعبه انجام می‌شود پس از این مرحله کارت تعرفه به شرکت کننده داده می‌شود که در جایگاه صندوق رای آفلاین فرد می‌تواند به 9 نفر که انتخاب کرده رای بدهد. این دستگاه پس از اخذ رای برگه‌ای از اسامی افراد را چاپ کرده و آن را به داخل صندوق که قابل دسترسی نیست می‌اندازد تا در صورت اعتراض امکان شمارش دوباره وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: پس از رای گیری اطلاعات صندوق به حوزه فرستاده می‌شود تا جمع بندی انجام شود. روسای صندوق و حوزه‌های انتخابیه در هر لحظه می‌تواند تعداد مراجعان به شعب را به دست آوردند اما رای افراد تنها پس از اتمام رای گیری قابل دسترسی است.
طحایی با اشاره به فرایند نظارت بر انتخابات الکترونیک گفت: چهار نهاد ثبت احوال، دادگستری، نیروی انتظامی و وزارت اطلاعات در مورد احراز صلاحیت افراد کاندیدا نظر خود را اعلام کردند در عین حال چنانچه حین و پس از انتخابات، خلاف اظهارات فرد مشخص شود این فرد از انتخابات حذف خواهد شد. معمولا در همه انتخابات‌ها اگر افرادی مرتکب تخلف شوند تخلف آنها به هیات نظارت گزارش شود قطعا پس از بررسی و در صورت اثبات تخلف با آنها برخورد خواهد شد که در این انتخابات نیز همین روال دنبال خواهد شد.
دبیر ستاد هیئت اجرایی پنجمین دوره انتخابات انجمن شورایاری‌ها ادامه داد: قطعا نتایج انتخابات در محلات حوزه به حوزه اعلام خواهد شد و پس از اتمام رای گیری تا سه روز فرصت هست تا به اعتراضات احتمالی رسیدگی شود. اما آرای اولیه چند ساعت پس از بسته شدن صندوق‌ها اعلام خواهد شد.
وی در خصوص تعداد شعب اخذ رای و نحوه اطلاع مردم از محل آنها گفت: شعبی که در دوره گذشته برای انتخابات شورایاری‌ها به کار گرفته شده بود در سطح مناطق عینا در این دوره مورد تایید قرار گرفت و البته تعدادی از آنها به علت برخی از جابجایی‌ها تغییر کرده که در سطح محلات با نصب بنرهایی محل شعب اخذ رای به اطلاع شهروندان می‌رسد. همچنین بانک شورایاری‌ها به آدرس shorayari.tehran.ir تمامی اطلاعات محلات و شعب را در اختیار شهروندان قرار می‌دهد. علاوه بر این در تلاش هستیم سامانه تلفنی را به کار بگیریم که شهروندان با ارسال آدرس خود از محل شعب اخذ رای مطلع شوند.
وی در خصوص رفع اشکالات احتمالی در شعب اخذ رای نیز گفت: این آمادگی وجود دارد که هر اشکالی نرم افزاری سیستم توسط افراد آموزش دیده در شعب برطرف شود اما اگر ایرادات به صورت سخت افزاری باشد سرتیم‌های حاضر در شعب می‌توانند ظرف چند دقیقه این مشکل را برطرف کنند.
**منتظر رای های اتوبوسی باشید!
پدیده «رای اتوبوسی» برای ایرانی ها پدیده تازه ای نیست اما از پیشینه آن هم اطلاعات دقیقی در دست نیست. انتخابات مجلس شاید نخستین خواستگاه این نوع رای گیری ها باشد. شیوه ای که در آن فرد با اقناع و تظمیع افراد به هرطریقی، آنها را نسبت به رای دهی به خود آماده کرده و با فراخواندن آنها در مکان و زمانی خاص، رای خود را قطعی می کند. این افراد شامل اقوام، فامیل، دوستان، رای های خریداری شده و یا افرادی هستند که به هر دلیلی می خواهند به یک فرد رای دهند.
این اتفاق وقتی پررنگ تر می شود که فردی از یک حوزه انتخابیه خاص که شامل شهر یا حتی محله می شود از دیگر افرادی خارج از این حوزه بخواهد که پای صندوق های رای آمده و به او در حوزه انتخابیه مذکور رای دهند که به این شیوه «رای اتوبوسی » گفته می شود. در واقع این فرد به هر روشی نماینده مردم حوزه انتخابیه ای می شود اما از سوی انها انتخاب نشده است.
اگر چه شاید برخورداری از این نوع آرا در انتخابات مجلس از کارکرد کمتری برخوردار باشد اما در انتخاباتی محلی همچون انتخابات شورایاری بیشتر از هر زمانی ظهور و بروز پیدا می کند.
در پنجمین دوره انتخابات شورایاری در تهران رای گیری الکترونیکی صورت می گیرد که همانطور که در سطور قبلی اشاره شد، با احراز هویت فرد با مشخصات ملی ست.
بر اساس تحقیقات میدانی خبرنگار استادنیوز و گفتگو با کارشناسان نرم افزاری برپایی انتخابات(که خواست نامش فاش نشود) این رای گیری بدون احراز هویت مکانی فرد صورت می گیرد. در اصل تمهیدات تنها برای آن چیده شده که فرد در صندوق دیگری رای نداده باشد و یا با مدارک هویتی جعلی برای رای دهی حاضر نشده باشد. اما آنچه مهم است توجه به این نکته است که آیا فردی که مثلا برای رای دهی به نماینده مردم در محله «الف» پای صندوق رای آمده، آیا ساکن این محله است؟ یا فردی ست که بنا به هردلیلی، برای رای دهی به شخصی مورد نظر به صندوق این محله آمده است.
این کارشناس به استادنیوز می گوید که هیچ تمهدیدی برای این امر دیده نشده و تنها مانع برای اینکه رای کسی ثبت نشود این است که قبلا رای داده باشد یا مدارکش مشکلی داشته باشد.
از سویی دیگر و در گفتگو با کاندیدای برخی محلات، تلاشها برای سازماندهی آرا و حضور افرادی از خارج از محلات برای رای دهی به افرادی خاص صورت گرفته و حتی برنامه ریزی برای حضور زمانی افراد آشنا و فامیل و رای دهی به کاندیداهای خاص صورت گیرد.
این سازماندهی آرا هنگامی رنگ و بوی دیگری می گیرد که طبق آمار حداقل 20درصد کاندیداها از سوی احزاب مختلف معرفی شدند یا افرادی هستند که گرایش به جناحی خاص دارند. از سوی دیگر ستاد برگزاری انتخابات، بر تشکیل ائتلافهای محلی تاکید داشته و کاندیداها را به این امر تشویق کرده است. بی رمقی انتخابات و اقبال کم مردم هم به این مشکل دامن زده و اینگونه متصور است که با حضور کمرنگ مردم در این انتخابات محلی و عدم وجود امکان رصد محل سکونت هر رای دهنده، رای های اتوبوسی بیش از هر انتخابات دیگری به چشم بیاید.
