مطالعه سوابق سیل در ایران می‌تواند به الگوی مشخص از مناطق پرخطر در کشور اشاره کند
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی استادنیور، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، بهروز عمرانی رییس پژوهشگاه در نشست تخصصی «میراث فرهنگی و مواجهه با بحران سیل» گفت: باید وضعیت توپوگرافی در مناطق پرخطر بررسی، سابقه سیل‌خیزی آن مطالعه و تمهیداتی برای کاهش و یا رفع صدمات آن اتخاذ شود.وی ادامه داد: «جرج اسمیت پس از کشف لوحه یازدهم منظومه گیل گمکش در اواخر قرن هجدم در نطقی در انگلستان اعلام کرد که بر روی لوح‌های کتابخانه کهن آشوربانی پال داستان طوفانی را خوانده که شباهت بسیاری با داستان طوفان در سفر پیدایش داشته و این داستان ریشه آشوری - بابلی دارد.»
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی افزود: «روایت سومری انکی زی سودرا از اراده خدایان در برپایی طوفان عظیم آگاهی می‌دهد و خدایان در نهایت وی را به سرزمین دیلمون آنجا که آفتاب برمی دمد می‌برند.»
او با اشاره به اینکه پراکنش نامناسب زمان و مکان بارش در مناطق خشک و نیم خشک باعث ایجاد سیلاب‌های مخرب می‌شود افزود: «در کشور ما سیل بعد از زلزله در زمزه مخرب‌ترین بلایای طبیعی است که منجر به تخریب یادگار‌های فرهنگی مناطق می‌شود.»
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تصریح کرد: «تکرار ناپذیری ماهیت میراث فرهنگی لزوم اتخاذ تدبیر بمنظور صیانت از اینگونه آثار را ضروری می‌سازد.»
عمرانی با بیان این نکته که مطالعه سوابق سیل در ایران می‌تواند به الگوی مشخص از مناطق پر خطر در ایران اشاره کند افزود: «از این رو باید وضعیت توپوگرافی در مناطق پر خطر بررسی، سابقه سیل خیزی آن مطالعه و تمهیداتی برای کاهش و یا رفع صدمات آن اتخاذ شود.»
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: «اکثر شهر‌ها و تمدن‌ها در کنار رودخانه‌ها بنا شده اند به همین خاطر سیل جزو جدایی ناپذیر از تمدن بشری بوده و بشر از همان ابتدا در پی جوابگویی به این عامل بنیان کن بوده و سعی کرده تا با شیوه‌هایی همچون ساخت سکو مصطبه بر زیر بنا‌ها در مناطق کم ارتفاع و دشت‌های پرپایش همچون آذربایجان اقدام کند.»
او تصریح کرد: «همچنین اقدام در ساخت دیوار و مسیر دهی در مسیر رودخانه‌های سیلابی مانند رودخانه مهران رود تبریز از دیگر روش‌های مهار سیلاب‌ها بشمار می‌رود.»
او افزود: «در کتاب عالم آرای عباسی نویسنده و منشی شاه عباس توضیح می‌دهد که شاه عباس گفته، چون قلعه و ارگ حکومتی تبریز در مسیر رودخانه‌ها ساخته شده است عثمانی‌ها می‌توانند سد و بند در بالا دست شهر بسازن و با جاری کردن آن باروی قلعه را تخریب کنند و بر قلعه مسلط شوند.»
عمرانی با بیان اینکه تا کنون ۲ هزار و ۸۰۰ اثر در بخش شمالی تا مرکزی استان خوزستان در نقشه باستان شناسی ایران درج شده است گفت: «با برآورد پهنه سیلابی شد که از این تعداد ۱۹۸ اثر در مسیر مستقیم سیلاب قرار داشته و صدمه دیده اند.»
او گفت: «از آنجا که این بررسی به صورت سنجش از دور نقشه‌های تهیه شده نشان می‌دهند که در پیشینه تاریخی این سرزمین نیاکان ما از وجود جریانات سیلابی و پهنه گسترش آن اطلاع داشته اند.»
عمرانی افزود: «به هر تقدیر عدم حفاظت از مراتع و استفاده بیش از حد از ظرفیت آن و اشتغال بستر رودخانه هاو نیز توسعه فیزیکی نامناسب شهر‌ها بر روی مسیل‌های قدیمی و حرکت روان آب‌ها در بافت کالبدی شهر‌ها و عدم توجه به تجربیات تاریخی سکونتگاه‌ها و الگو‌های استقراری نکاتی است که باید از آن بهره جست.»
انتهای خبر///
